ជាថ្មីម្តងទៀតមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច លោក ហ៊ុន សែន ប្រាប់ក្រុមអ្នកគាំទ្រនៅប្រទេសតួកគី កាលពីម្សិលមិញថា នឹងមិនបើកផ្លូវឲ្យជំនួបនយោបាយ ជាមួយអតីតមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង ដែលកំពុងនិរទេសខ្លួនលោក សម រង្ស៊ី នោះឡើយ ទោះបីមជ្ឈដ្ឋានអន្តរជាតិមួយចំនួនកំពុងព្យាយាមឲ្យមានការចរចានយោបាយក៏ដោយ។
សារនយោបាយរបស់មេដឹកនាំកម្ពុជារូបនេះ ធ្វើឡើងតែប៉ុន្មានថ្ងៃ ក្រោយពីសហភាពអន្តរសភា IPU មានសមាជិក១៧៣ប្រទេស បានចេញសេចក្តីសម្រេចថ្មីមួយទៀត កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែតុលាសប្តាហ៍មុន ទាមទារឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលបានរំលាយទៅហើយនោះ បានដំណើរការឡើងវិញ ដោយគ្មានការគំរាមកំហែងផ្នែកនយោបាយ និងត្រូវទម្លាក់ចោលបទចោទទាំងអស់ លើសកម្មជន និងមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងមានលោក កឹម សុខា ជាដើម។
កម្តៅនយោបាយរបស់រវាងអ្នកនយោបាយខ្មែរនេះ ក៏ជំរុញផងដែរ ឲ្យសភាពអឺរ៉ុប ប្រកាសពីវិធានការ កាត់ផ្តាច់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីកម្ពុជាវិញ ដោយទុកពេលឲ្យយ៉ាងយូរ១ឆ្នាំ ដើម្បីពិចារណាពីស្តារប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។
ប៉ុន្តែលោក ហ៊ុន សែន បានឆ្លើយតបថា បើចង់ឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរស់ឡើងវិញ រង់ចាំដល់ឆ្នាំ២០២២ និង២០២៣ ទៅ ក្រៅពីនេះលោកថាគ្មានផ្លូវទេ។ ពេលវេលាដែលមេដឹកនាំកម្ពុជាបានលើកឡើងនេះ វាផុតកំណត់ដែលសហភាពអឺរ៉ុបបានទុកពេលឲ្យកម្ពុជាតែ១ឆ្នាំ ពិចារណាពីការស្តារប្រជាធិបតេយ្យទៅហើយ។
មួយវិញទៀត សង្គ្រាមពាក្យសម្តីរវាងមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច លោក ហ៊ុន សែន និងមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងលោក សម រង្ស៊ី ធ្វើឲ្យអ្នកតាមដានខ្លះខកចិត្ត និងខ្លះទៀតធុញទ្រាន់ ដោយពួកគេថា មេដឹកនាំកំពូលទាំងពីរ យកតែបញ្ហាបុគ្គលទៅវាយប្រហារគ្នា ជំរុញឲ្យជាតិបែកបាក់ និងធ្វើឲ្យសីលធម៌សង្គមធ្លាក់ចុះ មិនបានបង្កើតឱកាស ដើម្បីផ្សះផ្សាជាតិ។
បើអ្នកនយោបាយខ្មែរ នៅតែបន្តឈ្លោះគ្នាតើបញ្ហាអ្វីខ្លះនឹងកើតឡើង?
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា វិភាគថា សង្គ្រាមពាក្យសម្តី របស់មេដឹកនាំ ហាក់បានបំបែកពលរដ្ឋឲ្យនៅពីរក្រុមដាច់ពីគ្នា ដោយអ្នកគាំទ្របក្សកាន់អំណាចនៅម្ខាង អ្នកគាំទ្របក្សប្រឆាំងនៅម្ខាង។ អ្នកវិភាគនយោបាយរូបនេះ ព្រមានថាសង្គមមួយ ដែលលាបពណ៌ពលរដ្ឋឲ្យមើលមុខគ្នាមិនត្រង់បែបនេះ បានជំរុញដល់ភាពផុយស្រួយនៃការបែកបាក់ជាតិ ។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា វិភាគទៀតថា ជ្រុងមួយនៃការទាមទារឲ្យស្តារប្រជាធិបតេយ្យ របស់IPU ថ្មីៗនេះជាសញ្ញាមួយទៀតជំរុញឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិក និងសភាពអឺរ៉ុប ពន្លឿនវិធានការដល់កម្ពុជា បើជម្លោះនយោបាយនៅតែបន្តអូសបន្លាយ។ លោកថា ពេលនោះកម្ពុជានឹងធ្លាក់ចុះ កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងទីផ្សារការងារ ។
លោកថា៖«អត្រាកំណើនសេដ្ឋកិច្ច៧% វាលែងបាន។ ហើយអត្រាអត់ការងារធ្វើ វាកើនឡើង។ វិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុក៏ប៉ះពាល់ដែរ ។ ដល់អញ្ចឹងទៅបញ្ហាសង្គមវានឹងអាចកើតឡើង ។ កម្មករមិនត្រឡប់ទៅស្រុកកំណើតវិញទាំងអស់ កម្លាំងហ្នឹងវានៅសល់ តើចលនា នយោបាយដែលកើតឡើង យើងមិនអាចស្មានដឹងទេ បញ្ហាដែលកើតឡើងក្នុងពេលខាងមុខ»។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា លើកឡើងទៀតថា បើអ្នកនយោបាយខ្មែរមិនអាចនិយាយគ្នាបាន បញ្ហាកម្ពុជា ជៀសមិនផុតពីការជ្រែតជ្រែក ពីមហាអំណាចទេ ។
លោកថា៖«បើនៅតែឈ្លោះគ្នា មិនអាចសម្របសម្រួល ឬក៏និយាយគ្នាកើតវានៅតែត្រូវការអន្តរាគមន៍ពីអន្តរជាតិ លូកចូលមកក្នុងកិច្ចការរបស់កម្ពុជាដដែល»។
បើតាមអ្នកវិភាគរូបនេះ តម្លៃការទូតរបស់បក្សកាន់អំណាចបានធ្លាក់ចុះ បន្ទាប់ពីសហភាពអន្តរសភាIPUនៅបន្តទទួលស្គាល់លោក សម រង្ស៊ី ឲ្យចូលរួមប្រជុំ ។ ករណីនេះលោកថា កម្ពុជាអាចនឹងប្រឈមនឹងវិធានការរួមគ្នា ពីសហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពអឺរ៉ុប និង IPU បើអ្នកនយោបាយខ្មែរមិនវិលទៅរកតុចរចាស្វែងរកដំណោះស្រាយ។
ពេលដែលកម្ពុជា កំពុងប្រឈមនឹងការគំរាមកាត់ផ្តាច់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទាក់ទិនទៅនឹងលក្ខខ័ណ្ឌគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធបតិយ្យនោះ ប្រទេសវៀតណាម បាន ចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប លើទំនិញ៩៩ប្រភេទ ដើម្បីទទួលបានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ ទោះបីវៀតណាមកំពុងអនុវត្តលទ្ធិកុម្មុយនីស្តក៏ដោយ។
នាយកប្រតិបត្តិមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង និយាយថា បើអ្នកនយោបាយនៅបន្តឈ្លោះគ្នាប្រទេសជិតខាងជាអ្នកចំណេញ ដោយថាអ្នកវិនិយោគមួយចំនួននៅកម្ពុជា នឹងចាកចេញដើម្បីស្វែងរកឱកាសប្រកួតប្រជែងផ្នែកវិនិយោគ។
លោកថា៖«បើសិនជាយើងមានការថ្លោះធ្លោយ យើងនឹងអាចដើរយឺតជាងគេ។ ហើយប្រទេសដទៃគេនឹងអាចមានឱកាសទាញយកឱកាសដែលបាត់បង់របស់យើង»។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរូបនេះ ពន្យល់ទៀតថា បើកម្ពុជា បាត់បង់អ្នកវិនិយោគ កម្ពុជានឹងបាត់បង់ទីផ្សារការងារ ព្រមទាំងបាត់លទ្ធភាពជំរុញដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ លោកថា ពេលនោះវានឹងជំរុញឲ្យមានវិធានការប្រមូលពន្ធ និង ការខ្ចីបុលពីបរទេស ហើយទីបំផុតពលរដ្ឋ ជាអ្នកបង់ពន្ធរដ្ឋផង សងបំណុលបរទេសផង។
លោកថា៖«កាលណាដល់ថ្ងៃ ដល់ខែសងគេ ធម្មតារដ្ឋត្រូវតែយកពន្ធហើយមែនទេ?ដើម្បីរកលុយទៅសងគេវិញ។យើងមានការងារធ្វើចេះតែយកពន្ធបាន ចុះបើអត់ការងារធ្វើទៅយកពីណា?»។
អ្នកស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍសង្គម លោក បណ្ឌិត មាស នី វិភាគថា បើអ្នកនយោបាយខ្មែរមិនអាចអង្គុយទល់មុខគ្នា ដោះស្រាយបញ្ហាជាតិបាន លោកបង្ហាញការព្រួយបារម្ភថាកម្ពុជានឹងខាតបង់។លោកថា របត់នយោបាយបែបនេះ ងាយនឹងរុញកម្ពុជាឲ្យធ្លាក់ក្នុងរបបកាប់សម្លាប់ខ្មែរគ្នាឯងគ្មានញញើតដៃ ដូចពីអតីតកាលឡើងវិញ។
លោកថា៖«ព្រោះយើងធ្លាប់ដើរច្រកហ្នឹងម្តងហើយកាលពីចុងទសវត្សរ៍៦០ ដែលទីបំផុតប្រទេសយើងបានធ្លាក់ទៅក្នុងភ្លើងសង្គ្រាម ហើយមិនត្រឹមតែភ្លើងសង្គ្រាមទេទៅក្នុងវិនាសកម្ម ប្រល័យពូជសាសន៍ទៀតធ្វើឲ្យយើងថយក្រោយ រហូតដល់ឆ្នាំសូន្យនោះ»។
តាមអ្នកវិភាគថា បើអ្នកនយោបាយខ្មែរ នៅតែបន្តឈ្លោះគ្នា ប្រជាប្រិយភាពរបស់រដ្ឋាភិបាល នៅលើឆាកអន្តរជាតិនឹងបន្តធ្លាក់ចុះ វិធានការនានាអាចនឹងកើតឡើង កម្ពុជាបាត់បង់ការប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រទេសក្នុងតំបន់ ទីផ្សារនឹងបាត់បង់មួយផ្នែកធំ ហើយវិបត្តិសង្គមអាចនឹងកើតឡើង។
