ក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីកាលពីសប្ដាហ៍ទី៤ នៃខែតុលានេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានអះអាងថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៨នេះ នឹងនៅតែរក្សាបានភាពរឹងមាំដដែល ជាមួយអត្រាកំណើន ៧.១ភាគរយ ហើយកំណើនរឹងមាំនៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ក៏ត្រូវបានព្យាករថា នឹងកើតមានឡើងនៅឆ្នាំ២០១៩ផងដែរ។
បើតាមរបាយការណ៍សង្ខេបចេញដោយក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានៅតែរក្សាបានកំណើនរឹងមាំបែបនេះ តាមរយៈភាពរឹងមាំនៃការនាំចេញផលិតផលកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ក្នុងអត្រា១០ភាគរយ កំណើននៃការវិនិយោគក្នុងវិស័យសំណង់ និងអចលនទ្រព្យ កំណើនដ៏រឹងមាំនៃវិស័យទេសចរណ៍និងសេវាកម្ម និងកំណើនវិស័យកសិកម្ម។
ការព្យាករអំពីកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាធ្វើឡើងដោយរដ្ឋាភិបាល មានភាពស៊ីសង្វាក់គ្នាទៅនឹងរបាយការណ៍ចេញដោយធនាគារពិភពលោក។ ធនាគារមួយនេះ បានលើកឡើងថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាត្រូវបានរំពឹងថា នឹងទទួលបានកំណើន៧ភាគរយនៅឆ្នាំនេះ បើធៀបនឹងកំណើន៦.៩ភាគរយ កាលពីឆ្នាំ២០១៧។
បើតាមរបាយការណ៍ដដែលនោះ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានៅតែរក្សាបានភាពរឹងមាំដដែល តាមរយៈតម្រូវការខាងក្រៅនៃផលិតផលកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង កំណើនលំហូរចូលនៃទុនវិនិយោគពីក្រៅប្រទេស ការថមថយនៃកំណើនកម្ចីឥណទាន និងការងើបឡើងវិញនៃផលិតផលកសិកម្ម។
ធនាគារពិភពលោក បានព្រមានក្នុងរបាយការណ៍បច្ចុប្បន្នភាពសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាកាលពីដើមខែតុលានេះថា ការសើរើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធដែលផ្ដល់មកឲ្យកម្ពុជា គឺជាហានិភ័យដ៏ចម្បងមួយសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាទាំងមូល។
ធនាគារមួយនេះ បានពន្យល់ក្នុងរបាយការណ៍នោះថា ការគំរាមកំហែងដកហូតប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីសំណាក់មហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុប អាចនឹងជះឥទ្ធិពលដល់ការរីកលូតលាស់របស់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។
ខណៈដែលកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាស្ថិតនៅលើផ្លូវវិជ្ជមាន ចុះតើវិស័យដទៃទៀតរបស់ប្រទេសនេះ ស្ថិតលើទិសដៅដូចម្ដេចខ្លះ?
ថ្វីបើសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាស្ថិតលើដំណើរត្រូវក៏ដោយ ប៉ុន្តែ វិស័យដទៃទៀត ត្រូវបានស្ថាប័នសិក្សាអន្តរជាតិរកឃើញថា ស្ថិតនៅលើផ្លូវអវិជ្ជមានទៅវិញ។
របាយការណ៍ស្ដីពី «ភាពប្រកួតប្រជែងសកល» ឆ្នាំ២០១៨ ចេញដោយអង្គការវេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកកាលពីពាក់កណ្ដាលខែតុលានេះ បានបង្ហាញថា កម្ពុជាស្ថិតនៅចំណាត់ថ្នាក់លេខ ១១០ នៅក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន ១៤០ ដែលត្រូវបានសិក្សាវាយតម្លៃអំពី «ភាពប្រកួតប្រជែងជាសកល»។
បើតាមរបាយការណ៍នេះ ភាពប្រកួតប្រជែងរបស់កម្ពុជា ត្រូវបានអ្នកសិក្សាវាយតម្លៃជាមួយសន្ទស្សន៍៥០.២ពិន្ទុតែប៉ុណ្ណោះ ដែលធ្វើឲ្យប្រទេសនេះ ល្អជាងប្រទេសឡាវតែមួយប៉ុណ្ណោះនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងប្រទេសមួយចំនួននៅតំបន់អាហ្វ្រិក។
នៅក្នុងរបាយការណ៍វាយតម្លៃអំពីភាពងាយស្រួលក្នុងការចាប់ផ្ដើមអាជីវកម្មនៅតាមបណ្ដាប្រទេសនានា ឬភាសាអង់គ្លេសហៅថា «Doing Business» ធនាគារពិភពលោក បានវាយតម្លៃថា កម្ពុជាស្ថិតនៅចំណាត់ថ្នាក់លេខ ១៣៥ នៅក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន ១៩០។
របាយការណ៍ដែលសិក្សាវាយតម្លៃលើនីតិវិធីសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនអាជីវកម្មនោះ បានដាក់ពិន្ទុប្រទេសកម្ពុជាត្រឹមតែ៥៤.៤៧ពិន្ទុប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុងចំណោមពិន្ទុសរុប ១០០។
បើធៀបទៅនឹងបណ្ដាប្រទេសទាំង ១១ នៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ កម្ពុជាបានត្រឹមល្អប្រសើរជាងប្រទេសឡាវ ទីម័រខាងកើត និងភូមាតែប៉ុណ្ណោះ។
ថ្វីបើសន្ទស្សន៍សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាមានការប្រែប្រួលបន្តិច ប៉ុន្តែ ការសិក្សាវាយតម្លៃនេះ បានរកឃើញថា បរិយាកាសចាប់ផ្ដើមអាជីវកម្មនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវការពេលវេលាច្រើនថ្ងៃ និងឆ្លងកាត់នីតិវិធីស្មុគស្មាញជាច្រើន បើធៀបនឹងបណ្ដាប្រទេសដទៃទៀតក្នុងតំបន់។
ក្រៅពីការសិក្សាវាយតម្លៃទាំងពីរខាងលើ កម្ពុជាក៏ត្រូវបានសិក្សាវាយតម្លៃផងដែរ ទៅលើកម្រិតអំពើពុករលួយ។ របាយការណ៍អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ បានបង្ហាញថា កម្ពុជាស្ថិតនៅចំណាត់ថ្នាក់ ១៦១ ក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន ១៨០ ដែលត្រូវបានអង្គការអន្តរជាតិមួយនេះសិក្សាកាលពីឆ្នាំមុន។
របាយការណ៍នេះ បានឲ្យដឹងទៀតថា កម្ពុជាទទួលបានត្រឹមតែ២១ពិន្ទុប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុងចំណោមពិន្ទុសរុប១០០ពិន្ទុ ដែលត្រូវបានប្រើសម្រាប់វាយតម្លៃកម្រិតអំពើពុករលួយនៅតាមប្រទេសនីមួយៗ។
បើតាមរបាយការណ៍នេះ កម្ពុជានៅតែត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ថា ជាប្រទេសពុករលួយបំផុតមួយនៅលើពិភពលោក ហើយក៏ជាប្រទេសពុករលួយបំផុតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ពោលគឺមានកម្រិតពុករលួយខ្លាំងជាងប្រទេសឡាវ និងភូមាទៅទៀត។
របាយការណ៍អង្គការ Freedom House ដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក បានបង្ហាញថា កម្ពុជាត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ជាប្រទេសស្ថានភាពសេរីភាព មិនមានភាពសេរី ឬក៏មានភាពសេរីដោយអន្លើ។
អង្គការអន្តរជាតិមួយនេះ សិក្សាវាយតម្លៃអំពីកម្រិតសិទ្ធិសេរីភាពនយោបាយ សេរីភាពប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងសេរីភាពស៊ីវិល តាមរយៈពិន្ទុវាយតម្លៃពីសូន្យដល់ ១០០ពិន្ទុ។
ក្នុងរបាយការណ៍មានចំណងជើងថា «ប្រជាធិបតេយ្យស្ថិតក្នុងវិបត្តិ» កម្រិតសេរីភាពជារួមនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅឆ្នាំ២០១៨នេះ បានធ្លាក់ចុះ ដោយទទួលបានពិន្ទុវាយតម្លៃត្រឹមតែ២០ពិន្ទុប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺកម្ពុជាបានធ្លាក់ទៅជាប្រទេសដែលស្ថានភាពសេរីភាព «មិនសេរី»។
របាយការណ៍នេះបានលម្អិតថា ស្ថានភាពសិទ្ធិសេរីភាពនយោបាយ សេរីភាពប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងសេរីភាពស៊ីវិល សុទ្ធតែស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពមិនសេរី ឬក៏មានសេរីភាពដោយអន្លើ។
យ៉ាងណា សន្ទស្សន៍សេរីភាពកម្ពុជាជារួម មានកម្រិតប្រហាក់ប្រហែលគ្នាជាមួយបណ្ដាប្រទេសទាំងអស់នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ខណៈដែលសន្ទស្សន៍សេរីភាពកម្ពុជាមិនល្អប្រសើរនោះ សន្ទស្សន៍សន្តិភាពរបស់ប្រទេសនេះ ក៏ស្ថិតក្នុងភាពផុយស្រួយផងដែរ។ របាយការណ៍ «សន្ទស្សន៍ស្ថានភាពផុយស្រួយ» ឆ្នាំ២០១៨ ដែលចេញដោយអង្គការមូលនិធិដើម្បីសន្តិភាព បានបង្ហាញថា ស្ថានភាពសន្តិភាពរបស់កម្ពុជា ស្ថិតនៅក្រោមការប្រកាសអាសន្នយ៉ាងខ្ពស់។
អង្គការអន្តរជាតិមានមូលដ្ឋាននៅអាមេរិកមួយនេះ បានចាត់ថ្នាក់កម្រិតនៅលំដាប់លេខ ៥៣ ជាមួយពិន្ទុសិក្សាវាយតម្លៃ ៨៤ពិន្ទុ ដែលមានន័យថា សន្ទស្សន៍សន្តិភាពនៅកម្ពុជាទាបជាងប្រទេសនានាក្នុងតំបន់ លើកលែងតែប្រទេសភូមាតែប៉ុណ្ណោះ។
របាយការណ៍បង្ហាញផងដែរថា មានតែប្រទេសភាគច្រើននៅតំបន់អឺរ៉ុប និងអាមេរិកខាងជើងប៉ុណ្ណោះ ដែលស្ថានភាពសន្តិភាពរបស់ពួកគេមានលំនឹងល្អ ខណៈប្រទេសជាច្រើននៅតំបន់អាស៊ីសុទ្ធតែងាយនឹងធ្លាក់ទៅចូលក្នុងស្ថានភាពវឹកវរ។
តាមរយៈការសិក្សាវាយតម្លៃពីស្ថាប័នអន្តរជាតិខាងលើ កម្ពុជាស្ថិតនៅលើផ្លូវវិជ្ជមានខាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ប៉ុន្តែ ដំណើរវិវត្តន៍ផ្នែកសង្គម លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិសេរីភាព កំពុងតែស្ថិតលើផ្លូវផ្ទុយពីសេដ្ឋកិច្ចទៅវិញ៕
