ប្រធានសហគមន៍ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមថ្លែងថា ពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោមប្រហែល៣០% មិនទាន់មានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិខ្មែរនៅឡើយ ដោយសារ អាជ្ញាធរមួយចំនួនរើសអើង នឹងបង្កការលំបាកច្រើននៅពេលស្នើសុំធ្វើប័ណ្ណសំគាល់ខ្លួននោះ ។
ក្នុងពិធីរំលឹកខួបលើកទី៤២ឆ្នាំ ទិវាតស៊ូមតិរបស់យុទ្ធជន យុទ្ធនារី ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម នាព្រឹកនេះប្រធានសហគមន៍ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម លោក ថាច់ សេដ្ឋា បានថ្លែងថានៅពេលពលរដ្ឋទៅស្នើសុំធ្វើសំបុត្រកំណើត សៀវភៅគ្រួសារ សៀវភៅស្នាក់នៅ លិខិតឆ្លងដែន និងអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណជាដើម ត្រូវបានអាជ្ញាធរកម្ពុជាមួយចំនួនមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់នោះទេ។ ករណីនេះ លោកជំរុញទៅខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដែលជួបបញ្ហាទាំងនេះ ជូនដំណឹងទៅសហគមន៍ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីជួយរកដំណោះស្រាយជូនពួកគេ។
លោក សេដ្ឋា បញ្ជាក់ថា នៅពេលពលរដ្ឋទៅស្នើសុំធ្វើសំបុត្រកំណើត សៀវភៅគ្រួសារ សៀវភៅស្នាក់នៅ លិខិតឆ្លងដែន និងអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណជាដើម ត្រូវបានអាជ្ញាធរកម្ពុជាមួយចំនួនមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់នោះទេ។ ករណីនេះលោកជំរុញទៅខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដែលជួបបញ្ហាទាំងនេះ ជូនដំណឹងទៅសមាគមន៍ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីជួយរកដំណោះស្រាយជូនពួកគេ។
លោកថ្លែងថា៖ «បើបងប្អូនណា ដែលបានប៉ះពាល់ដល់អាជ្ញាធរដែលគេមិនផ្តល់លិខិតស្នាមឲ្យដូចជាសំបុត្រកំណើត ដូចជាសៀវភៅគ្រួសារទាំងអស់ គេមិនទទួលស្គាល់យើងសុំឲ្យទាក់ទងមកអង្គការសមាគម ដើម្បីយើងរៀបចំឯកសារទាំងអស់ ហើយយើងនឹងតវ៉ា»។
មេដឹកនាំសហគមន៍ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមរូបនោះ អះអាងថា បើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅតែមិនយកចិត្តទុកដាក់ ថែរក្សាអត្តសញ្ញាណជូនខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនោះទេ លោកថានៅថ្ងៃអនាគតខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនឹងបាត់បង់អត្តសញ្ញាណ ដូចសុភាសិតខ្មែរថា «វប្បធម៌រលត់ ជាតិរលាយ»។
នាយកកម្មវិធីសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ លោក សឺន ជុំជួន ថ្លែងថា ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមមួយចំនួនដែលទៅសុំធ្វើលិខិតអត្រានុកូលដ្ឋាន ជាពិសេសអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ។ លោកថាអាជ្ញាធរខេត្តដែលមិនសូវចិត្តទុកដាក់នោះមានចំនួន៣ខេត្តរួមមាន ខេត្តសៀមរាប កំពង់ឆ្នាំង និងភ្នំពេញ។
ប្រធាននាយកដ្ឋានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិខ្មែរនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ឃៀង សុគន្ធា បានពន្យល់ជាទូទៅថា ដើម្បីធ្វើអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណបាន លុះត្រាតែបុគ្គលនោះមានលិខិតបញ្ជាក់កំណើតសញ្ជាតិខ្មែរ សៀវភៅគ្រួសារ ឬសៀវស្នាក់នៅ ទើបក្រសួងផ្តល់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណឲ្យបាន។ លោកបន្តថារដ្ឋាភិបាល មិនដែលរើសអើងនោះទេ។
លោកពន្យល់ថា៖ «ពេលខ្លះមានការលំបាកដែរ ។ ខ្ញុំធ្លាប់ជួប ដែលគាត់ធ្លាប់អះអាងថា គាត់កម្ពុជាក្រោម។ ប៉ុន្តែយើងត្រូវគិតថា កន្លែងណាបញ្ជាក់ថា គាត់កម្ពុជាក្រោម កន្លែងណាទៅបញ្ជាក់ថា គាត់មិនមែនជាកម្ពុជាក្រោម។ […] បើនិយាយឲ្យខ្លីរឿងអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណជារឿងដែល ក្រោយពីគាត់មានលិខិតស្នាមដែលត្រឹមត្រូវដែលបញ្ជាក់ថា មានសញ្ជាតិខ្មែរហើយ ទើបខ្ញុំអាចផ្តល់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណបាន»។
គួរបញ្ជាក់ថា ទឹកដីកម្ពុជា ដែលមានចំនួន ២១ខេត្ត ត្រូវបានអាណាព្យាបាលបារាំង កាត់ទៅឲ្យវៀតណាមគ្រប់គ្រង នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៤៩ ដោយគ្មានការឯកភាពពីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនោះឡើយ។
នាយកកម្មវិធីសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ លោក សឺន ជុំជួន អះអាងថា បើតាមឯកសាររបស់សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមមានផ្ទៃដីជាង៦៩០០ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា និងមានប្រជាជនខ្មែរកម្ពុជាក្រោមរស់នៅជាង៧លាននាក់ គិតត្រឹមឆ្នាំ១៩៩៩ និងមានវត្តអារាមពុទ្ធសាសនា ជិត៦០០វត្ត មានព្រះសង្ឃខ្មែរជាង ២ម៉ឺនអង្គគង់។ ប៉ុន្តែសម្រាប់តួលេខឆ្នាំ២០១៨នេះ លោកថា មិនទាន់មានរបាយការណ៍នោះទេ៕