ប្រជាសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចនៅខេត្តព្រះវិហារ ទទូចឱ្យមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ក្នុងការការពារព្រៃឈើនៅតំបន់ព្រៃឡង់មានប្រសិទ្ធភាពបន្ថែមទៀត ដោយបារម្ភថា ការបាត់បង់ព្រៃឈើជាបន្តបន្ទាប់ ធ្វើឱ្យពួកគាត់ប្រឈមក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ ពិសេសបាត់បង់មុខរបរប្រពៃណីតែម្តង។
ក្រុមប្រជាសហគមន៍បានលើកឡើងបែបនេះក្នុងវេទិកាសាធារណៈមួយស្តីពីប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្តច្បាប់ និងអភិបាលកិច្ចលើវិស័យធនធានធម្មជាតិនៅព្រឹកនេះនៅឃុំធ្មា ស្រុកជ័យសែន ដោយមានអ្នកចូលរួមប្រមាណ៥រយនាក់។
ពលរដ្ឋដែលប្រាប់ថា ជាតំណាងសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ នៅឃុំធ្មា អ្នកស្រី ភោគ ហុង អះអាងថា បទល្មើសព្រៃឈើនៅតំបន់ព្រៃឡង់នៅតែកើតមាន ពិសេសការកាប់បំផ្លាញដើមច្បោះជ័របស់ពួកគាត់។
អ្នកស្រីថា មានកត្តាមួយចំនួនដែលធ្វើឱ្យបទល្មើសនៅតែកើតឡើង ដោយថា មកពីការអនុវត្តច្បាប់ទៅលើអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងជនល្មើសគ្មានប្រសិទ្ធភាព ព្រមទាំងការយល់ដឹងរបស់ពលរដ្ឋចំណាកស្រុកមកពីតំបន់ផ្សេងៗដែលគេជួលឱ្យចូលកាប់ឈើនៅមានកម្រិត។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «ទីមួយទៀត ខ្ញុំចង់ឱ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ក៏ដូចជារដ្ឋាភិបាលនៅថ្នាក់លើឱ្យគាត់បានដឹងឮ ហើយដើម្បីឱ្យគាត់ជំរុញមកអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានឱ្យចេះរួមគ្នាការពារនិងជួយទប់ស្កាត់ទាំងអស់គ្នា » ។
ស្រដៀងគ្នានេះ តំណាងសហគមន៍មកពីឃុំរៀបរយ លោក ឈុន លាង បង្ហាញក្តីបារម្ភចំពោះការបាត់បង់ព្រៃឈើ ពិសេសព្រៃជំនឿរបស់ពួកគាត់ ថាវាមិនត្រឹមតែប៉ះពាល់បរិស្ថានក្នុងសង្គមប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាប្រៀបដូចជាការវាយបំបែកឆ្នាំងបាយរបស់អ្នកស្រុកដែលរស់ពឹងអាស្រ័យលើផលអនុផលព្រៃឈើនៅតំបន់ព្រៃឡង់។
លោកបន្ថែមថា៖ «បាត់បង់ព្រៃឈើ អបិយជំនឿរបស់ខ្មែរយើងក៏បាត់បង់ដែរ ដែលធ្វើឱ្យខ្ញុំភ័យបារម្ភខ្លាំងកន្លែងហ្នឹង។ ហើយម្យ៉ាងទៀត ព្រៃឈើហ្នឹង! ចុះបើបច្ចុប្បន្ននេះអស់ ចុះបើក្មេងជំនាន់ក្រោយមក អត់មានឈើធ្វើផ្ទះធ្វើសម្បែងសម្រាប់ការរស់នៅ។ អីចឹង យើងអ្នកនៅក្នុងព្រៃ យើងអត់មានផ្ទះនៅ យើងអត់ដឹងរកអីបានទេបង »។
អាជ្ញាធរខេត្តព្រះវិហារ ដោយមានអភិបាលរងខេត្ត លោក សួស សេរី ជាតំណាង បានលើកឡើងក្នុងពិធីនោះថា បទល្មើសព្រៃនៅខេត្តនេះគឺកើតមានខ្លះមែន។ លោក ថាអាជ្ញាធរ និងមន្ត្រីជំនាញ ព្រមទាំងសហការជាមួយសហគមន៍ នឹងបន្តយកចិត្តបន្ថែមទៀតដើម្បីថែរក្សា ទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើនៅតំបន់ព្រៃអភិរក្សមួយនេះឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។
អ្នកសម្របសម្រួលលេខាធិការដ្ឋានបណ្តាញស្នូលព្រៃឡង់ទាំង៤ខេត្ត លោក សេង សុខហេង មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលបានធ្វើកំណែទម្រង់ច្រើនលើការងារថែរក្សាធនធានព្រៃឈើ ប៉ុន្តែលោកថា មិនមានប្រសិទ្ធភាពនោះឡើយ។
លោកថា បញ្ហាពុករលួយ វប្បធម៌និទណ្ឌភាព និងវប្បធម៌អន្តរាគមន៍ ដែលការពារនិងបើកដៃឱ្យជនល្មើស ជាមូលហេតុសំខាន់ធ្វើឱ្យការងារទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសមានប្រសិទ្ធភាពតិចតួចឬ គ្មានប្រសិទ្ធភាពតែម្តង។
លោកបន្តថា៖ «បើសិនបាត់បង់ព្រៃឈើ ជីវិតគាត់ប្រាកដជាជួបនឹងបញ្ហាច្រើន ព្រោះគាត់កើតមកពឹងអាស្រ័យព្រៃហ្នឹងឯង។ បានន័យថា គាត់មានដើមច្បោះទៅ គាត់ទៅដងជ័រទៅដែលគាត់ប្រាប់ណា ហើយនៅអនុផលព្រៃឈើផ្សេងទៀត។ មានជាបន្លែបង្កា ជាឱសថបុរាណ ឬជាស្អីទៀតដែលគាត់សម្រាប់យកទៅដោះដូរឬលក់អីចឹងទៅ»។
យោងតាមរបាយការណ៍ឃ្លាំមើលពីបច្ចុប្បន្នភាពព្រៃឡង់លើកទី ៧ ដែលបណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់កាលពីខែមករា ឆ្នាំនេះ បានឱ្យដឹងថាចាប់ពីថ្ងៃទី០១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ ដល់ថ្ងៃទី៣១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៨ ឲ្យដឹងថា សកម្មភាពកាប់ឈើខុសច្បាប់នៅតែបន្តកើតមាន និងមានការកើនឡើងនៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះផងដែរ។ ប៉ុន្តែរបាយការណ៍នេះ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលច្រានចោល។
របាយការណ៍ក្រសួងកសិកម្ម បង្ហាញថា សំណុំរឿងបទល្មើសព្រៃឈើ សត្វព្រៃ និងការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃមានការថយចុះប្រមាណ២០% នៅឆ្នាំ២០១៨ បើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៧ កន្លងមក។
ព្រៃឡង់ឋិតក្នុងចន្លោះខេត្តចំនួនបួន គឺខេត្តក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង ព្រះវិហារ និងខេត្តកំពង់ធំ ត្រូវរដ្ឋាភិបាលប្រកាសបង្កើតជាដែនជម្រកសត្វព្រៃកាលពីថ្ងៃទី០៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៦ មានផ្ទៃដីជាង៤៣ម៉ឺនហិកតា (៤៣១.៦៨៣ហិកតា) ដែលឋិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន។
ការសិក្សារបស់ទីភ្នាក់ងារជំនួយសហរដ្ឋអាមេរិក សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិ ហៅកាត់ថា USAID តាមរយៈគម្រោងគាំទ្រព្រៃឈើ និងជីវចម្រុះកាលពីឆ្នាំ២០១៥ រកឃើញថា ប្រជាសហគមន៍ជាង ២សែន ៥ម៉ឺននាក់ រស់នៅក្នុងភូមិជាង៣រយ(៣៤០) ជុំវិញតំបន់ព្រៃឡង់។
ពលរដ្ឋទាំងនោះភាគច្រើនជាជនជាតិភាគតិច រស់ពឹងអាស្រ័យស្ទើរទាំងស្រុងលើអនុផលពីព្រៃឈើ ដូចជាដងជ័រទឹក បោចវល្លិ៍ រកឃ្មុំ រកផ្សិត និងបេះបន្លែបង្ការសម្រាប់ជីវភាពចិញ្ចឹមជីវិតប្រចាំថ្ងៃជាដើម៕
