ក្រុមអ្នកជំនាញគោលនយោបាយព្រមានពីហានិភ័យសេដ្ឋកិច្ច និងទំនាក់ទំនងការទូតរបស់កម្ពុជា បន្ទាប់ពីសហគមន៍អន្ដរជាតិព្រមានអំពីវិធានការឆ្លើយតបនឹងការធ្លាក់ចុះនៃការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
សហភាពអឺរ៉ុបបានប្រកាសឲ្យដឹងអំពីការចាប់ផ្ដើមនីតិវិធីដំណើរការដកហូតប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «អ្វីគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ» សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាកាលពីសប្ដាហ៍មុន។
ចំណែកឯសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ តាមរយៈស្ថានទូតរបស់ខ្លួនប្រចាំនៅកម្ពុជា បានបង្ហោះរូបរបស់អតីតមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ហើយរៀបរាប់ថា លោកត្រូវបានគេចាប់ឃុំឃាំងអស់រយៈពេលជាង១ឆ្នាំ ដោយ «អយុត្តិធម៌» និងគ្មានភស្ដុតាងណាមួយសោះ។
*English below*តើអ្នកមានដឹងទេថា លោក កឹម សុខា បានជាប់ក្នុងការឃុំឃាំងជិត ១៨ខែមកហើយ? វាមានរយៈពេល ៥៣០ ថ្ងៃនៃការជាប់ឃុំ។…
Posted by U.S. Embassy Phnom Penh, Cambodia on Friday, February 15, 2019
ប៉ុន្ដែ ក្រសួងយុត្ដិធម៌ និងក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាចាត់ទុកសកម្មភាពរបស់ស្ថានទូតអាមេរិក ថា គ្មានលក្ខណៈការទូត និងជាការជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងកម្ពុជា។
អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា លោកស្រី Emily Zeeberg ប្រាប់ VOD តាមរយៈសារអេឡិចត្រូនិចនៅថ្ងៃអង្គារនេះថា កម្ពុជាមិនអាចមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកនោះឡើយ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនបញ្ឈប់ការចោទប្រកាន់ទៅលើខ្លួន និងលើលោក កឹម សុខា នោះ។
លោកស្រី Emily Zeeberg ប្រាប់ថា៖ «លោក កឹម សុខា ត្រូវបានគេចោទថា បានឃុបឃិតជាមួយអាមេរិកដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល ដែលនេះមិនមានហេតុផល និងខុសឆ្គង។ ដូចច្នេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានយកយើងទៅជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងរឿងនេះ។ កម្ពុជាមិនអាចមានទំនាក់ទំនងល្អប្រសើរជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកទេ រហូតទាល់តែរឿងនេះត្រូវបានដោះស្រាយសមរម្យ និងការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក»។
អ្នកជំនាញគោលនយោបាយ និងជាសាស្ដ្រាចារ្យផ្នែកកិច្ចការការទូត និងកិច្ចការពិភពលោកនៃមហាវិទ្យាល័យ Occidental College សហរដ្ឋអាមេរិក លោក អ៊ា សុផល មានប្រសាសន៍ថា សហរដ្ឋមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុបកំពុងឃ្លាំមើលយ៉ាងដិតដល់ចំពោះស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងនយោបាយនៅកម្ពុជា។
អ្នកជំនាញផ្នែកសិក្សាគោលនយោបាយអន្តរជាតិរូបនេះ បានឲ្យដឹងបន្ថែមថា ក្រៅពីអឺរ៉ុប និងអាមេរិក អូស្ដ្រាលីក៏ទំនងជាប្រទេសអាចចូលរួមដាក់សម្ពាធមកលើកម្ពុជាផងដែរ ដូចជា តាមរយៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងការទំលាយសកម្មភាពពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយរបស់មន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាល។
លោក អៀ សុផល ព្រមានផងដែរថា កម្ពុជានឹងខាតបង់ផលប្រយោជន៍កាន់តែច្រើនទៅមហាអំណាចចិន ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនអើពើចំពោះការជំរុញរបស់ក្រុមប្រទេសលោកសេរី ហើយងាកទៅពឹងផ្អែកចិនកាន់តែខ្លាំងនោះ។
អ្នកជំនាញផ្នែកនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា ព្រមានថា កម្ពុជានឹងជួបហានិភ័យសេដ្ឋកិច្ច និងទំនាក់ទំនងការទូតរបស់ខ្លួន ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់គេ យល់ឃើញដូចគ្នានឹងសហភាពអឺរ៉ុប ហើយដាក់សម្ពាធផ្សេងទៀតមកលើកម្ពុជា ដូចជា អាមេរិកអាចកោះប្រជុំសន្និសីទសន្ដិភាពទីក្រុងប៉ារីសឡើងវិញ សើរើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធជាមួយកម្ពុជា និងអនុម័តច្បាប់បង្កកទ្រព្យសម្បត្តិមន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលជាដើម។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា មានប្រសាសន៍ថា៖ «សហគមន៍អឺរ៉ុប គេដាក់ចំណាត់ការមុនមកលើកម្ពុជា ខ្ញុំគិតថា អាមេរិកនឹងដើរតាមក្រោយ ហើយទាំង ៤ភាគី គឺអង់គ្លេស និងជប៉ុន នឹងទៅតាមហើយ។ បើសរុប ៧ប្រទេស វាជិត ៧០ភាគរយ អញ្ចឹងកម្ពុជាអាចខាតច្រើនហើយ។ គេហៅហត្ថលេខីកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ក៏មានប្រទេសមួយចំនួននៅដើរតាមគាត់ដែរ ដូចកាណាដា អូស្រ្ដាលី អីហ្នឹង! សុទ្ធតែនៅក្នុងសម្ព័ន្ធភាពរបស់គាត់ហើយ»។
ក្រោយពីការបោះឆ្នោតនៅចុងខែកក្កដាឆ្នាំមុន រដ្ឋសភាអាមេរិកបានអនុម័តច្បាប់មួយ ដែលបានស្នើដាក់ទណ្ឌកម្មប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងថ្នាក់ដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចចំនួន ១៦រូបផ្សេងទៀត មិនឲ្យជាន់ទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិក ជុំវិញអ្វីដែលអាមេរិកចោទថា បានបំផ្លាញដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
មេដឹកនាំកំពូលៗ ដែលស្ថិតក្នុងបញ្ជីដាក់ទណ្ឌកម្មនោះ រួមមាន លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន សែន រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងការពារជាតិ លោក ទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងការបរទេស លោក ប្រាក់ សុខុន ប្រធានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយលោក ឱម យ៉ិនទៀង កូន ២នាក់ក្នុងចំណោមកូន ៤នាក់របស់លោក ហ៊ុន សែន គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងលោកស្រី ហ៊ុន ម៉ាណា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក កើត រិទ្ធិ និងប្រធានកងអង្គរក្ស លោក ហ៊ីង ប៊ុនហៀង ជាដើម៕