ក្រុមពាណិជ្ជករអាមេរិកនៅកម្ពុជា បានសរសេរលិខិតមួយច្បាប់ផ្ញើទៅសភាអាមេរិក ឲ្យពិចារណាឡើងវិញពីការស្នើដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ GSP ពីកម្ពុជា ដោយថា វានឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មប្រទេសទាំងពីរ។
កាលពីខែកុម្ភៈកន្លងទៅ សមាជិកសភាអាមេរិក លោក Chris Coons លោក Ted Cruz លោក Alan Lowenthal និងលោក Steve Chabot បានស្នើច្បាប់មួយទៅឱ្យរដ្ឋបាលប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ ដើម្បីផ្អាកការអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មពីកម្ពុជា ដោយលើកឡើងពីបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។
ក្នុងលិខិតដែលផ្ញើទៅកាន់សភាអាមេរិកចុះថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា សភាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា បានបង្ហាញនូវក្ដីបារម្ភរបស់ពួកគេ ប្រសិនជាអាមេរិកកាត់ផ្ដាច់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីកម្ពុជាមែននោះ។
ក្រុមពាណិជ្ជករអាមេរិក បានលើកឡើងថា វិធានរបស់អាមេរិក មិនត្រឹមតែធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ វានឹងរឹតតែធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ជនជាតិអាមេរិកដែលរកស៊ីនៅកម្ពុជា និងប្រជាជនខ្មែរជាច្រើនលាននាក់ទៀតដែលទទួលផលពីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ។
ក្នុងលិខិតនោះសរសេរថា៖ «បំណងប្រាថ្នារបស់សមាជិកសភាដែលមានកិត្តិយសរបស់យើង គឺដើម្បីដាក់សម្ពាធនយោបាយលើរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលមិនអាចទទួលយកបាននោះទេ ហើយវិធីសាស្ត្រនេះ គឺជាផលវិបាកទៅវិញទេ»។
នៅក្នុងលិខិតដដែលនោះ សភាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកក៏បានលើកឡើងផងដែរថា ការប្រើប្រាស់ GSP ក្នុងការផ្ញើសារនយោបាយនោះ គឺមិនមានក្នុងគោលការណ៍ច្បាប់ពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកឆ្នាំ១៩៧៤នោះទេ។
ក្នុងលិខិតនោះបន្ថែមថា៖ «គោលការណ៍ច្បាប់ពាណិជ្ជកម្មឆ្នាំ១៩៧៤ លើកឡើងថា ត្រូវផ្តល់ឱកាសដល់ប្រទេសក្រីក្រក្នុងការប្រើពាណិជ្ជកម្ម ដើម្បីបង្កើនសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនដើម្បីចាកចេញពីភាពក្រីក្រ»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាលោក ស៊ាង ថៃ ប្រាប់VOD នៅព្រឹកនេះថា លោកស្នើឲ្យសមាជិកសភាអាមេរិកទាំងនោះ ពិនិត្យឡើងវិញចំពោះការស្នើនេះ ខណៈលោកក៏ចង់ឲ្យពួកគេមកកម្ពុជាដោយផ្ទាល់ ដើម្បីពិនិត្យពីស្ថានភាពជាក់ស្ដែងផងដែរ។
លោក ស៊ាង ថៃ ប្រាប់ថា៖ «ព្រោះការរកស៊ីរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ក៏ដូចជាវិនិយោគទុនអាមេរិកនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃ នៅតែដំណើរការប្រក្រតីទេ។ សុំឲ្យគាត់មើលឲ្យបានសព្វជ្រុងជ្រោយ បើសិនជាគាត់អញ្ជើញមកកម្ពុជាមើលឃើញទិដ្ឋភាពពិតប្រាកដនៅកម្ពុជា រឿងហ្នឹងជាការល្អ។ អញ្ចឹងបានជាលិខិតរបស់សភាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកហ្នឹង គឺជារឿងមួយល្អ ព្រោះដើម្បីបង្ហាញទៅគាត់នៅខាងក្រៅនោះបានឃើញ»។
កម្ពុជាទទួលបានពន្ធអនុគ្រោះ GSP ពីសហរដ្ឋអាមេរិកនៅឆ្នាំ១៩៩៧ ក្រោយពីមានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ហើយសហរដ្ឋអាមេរិក គឺជាទីផ្សារធំលំដាប់ទីពីរបន្ទាប់ពីសហគមន៍អឺរ៉ុប។
សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា GMAC ឲ្យដឹងថា រៀងរាល់១៥ថ្ងៃ រោងចក្រផលិតសម្ភារធ្វើដំណើរមួយដែលបានបើកនៅកម្ពុជា ដែលសម្ភារធ្វើដំណើរទាំងអស់នោះត្រូវបាននាំចូលទៅកាន់ទីផ្សារអាមេរិកដោយឥតគិតពន្ធតាមរយៈ GSP នេះ។
ប្រធានក្រុមអ្នកវិភាគវ័យក្មេង កញ្ញា លី ស្រីស្រស់ មានប្រសាសន៍ថា បើទោះបី GSP របស់អាមេរិកមិនមានទំហំធំដូច EBA របស់អឺរ៉ុបក៏ដោយ តែវាមានសារៈសំខាន់ចំពោះប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ដូចកម្ពុជា ដោយសារ វាអាចជួយឲ្យផលិតផលរបស់កម្ពុជាអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រទេសដទៃបាន។ កញ្ញាជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាលធ្វើយ៉ាងណារក្សាភាពអនុគ្រោះពន្ធទាំងនេះឲ្យបានជាជាងបាត់បង់។
កញ្ញាស្រីស្រស់៖ «ប្រសិនជារដ្ឋាភិបាលមានការផ្លាស់ប្ដូរក្នុងការលើកតម្កើងសិទ្ធិមនុស្សជាដើមហ្នឹង ខ្ញុំគិតថា ជារឿងមួយដែលមិនទាន់ហួសពេលសង្គ្រោះ និងបញ្ចៀសពីវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច។ អញ្ចឹង ខ្ញុំគិតថា យើងនៅតែមានពេលសម្រាប់កែប្រែស្ថានការណ៍ដដែល»។
តួលេខរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា បានឲ្យដឹងថា ទំហំពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា-អាមេរិកក្នុងឆ្នាំ២០១៨កន្លងទៅ មានតម្លៃសរុបជាង ៣.៣១ពាន់លានដុល្លារ ដោយកើន២៧ភាគរយ បើធៀបនឹងទំហំ ២.៦១ពាន់លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំ២០១៧ ក្នុងនោះទំហំនៃការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារអាមេរិក មានតម្លៃជិត៣ពាន់លានដុល្លារ។
កាលពីខែមីនា ឆ្នាំ២០១៨កន្លងទៅ សហរដ្ឋអាមេរិកបានសម្រេចបន្តប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ GSP មកកាន់កម្ពុជារហូតដល់ឆ្នាំ២០២០បន្តទៀត ដើម្បីជួយជ្រោមជ្រែងផលិតផលកាត់ដេររបស់កម្ពុជាទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក៕
