លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន លើកឡើងថា កង្វល់របស់អន្តរជាតិមិនមែនជាបន្ទាត់នយោបាយរបស់កម្ពុជាទេ ខណៈក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាធ្លាប់ចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កំពុងឆ្លើយតបទៅនឹងកង្វល់របស់សហភាពអឺរ៉ុបជុំវិញលក្ខខណ្ឌ EBA។
ក្នុងពិធីបើកសន្និសីទចក្ខុវិស័យកម្ពុជាឆ្នាំ២០១៩ នៅរាជធានីភ្នំពេញ នាថ្ងៃអង្គារនេះ លោក ហ៊ុន សែន បានបន្តលើកឡើងពីភាពលំអៀងរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ដែលថាផ្តោតលើតែកម្ពុជា ប៉ុន្តែមិនបានចាត់វិធានការទៅលើប្រទេសក្នុងតំបន់មួយចំនួនទៀត ដូចជា ប្រទេសថៃ និងមីយាន់ម៉ា ជាដើម ដែលកំពុងអនុវត្តច្បាប់របស់ពួកគេតែរៀងៗខ្លួនលើដំណើរការបោះឆ្នោត។
មេដឹកនាំកម្ពុជារូបនេះបានអះអាងថា លោកបានប្រាប់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស លោក ប្រាក់ សុខុន រួចហើយថា កង្វល់របស់អន្តរជាតិខ្លះមិនមែនជាច្បាប់តម្រូវឲ្យកម្ពុជាអនុវត្តទេ។
លោកថា៖ «មិនមែនជាការជូនសារអីទៅនរណាទេ ក៏ប៉ុន្តែ កង្វល់របស់អ្នកដទៃមិនមែនជាបន្ទាត់នយោបាយ និងជាច្បាប់ដែលកម្ពុជាត្រូវអនុវត្តទេ។ កម្ពុជាត្រូវមានច្បាប់របស់ខ្លួន អនុវត្តច្បាប់របស់ខ្លួនមួយដោយលែក។ ប្រទេសដទៃសុទ្ធតែមានស្ថានភាពខុសៗគ្នា។ បើទទួលស្គាល់ថា ប្រទេសដទៃមានស្ថានភាពខុសៗគ្នា ម៉េចក៏មិនទទួលស្គាល់ថា កម្ពុជាមានស្ថានភាពខុសគេដែរ»។
ទោះជាការថ្លែងរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជានៅថ្ងៃនេះ មិនបញ្ចេញឈ្មោះក៏ដោយ ប៉ុន្តែកាល ថ្ងៃទី២០ ខែមីនានេះ ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ក្រោយពីជំនួបជាមួយគណៈប្រតិភូអឺរ៉ុប ថារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានឹងបន្តសហការជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប ក្នុងការលើកតម្តើងសិទ្ធិមនុស្ស ការពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋ ដោយចាត់ទុកថា ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA របស់សហភាពអឺរ៉ុប មានសារៈសំខាន់សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច កម្មករ និងពលរដ្ឋកម្ពុជា។
លោក ប្រាក់ សុខុន បានបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះថា៖ «វិធានការចុងក្រោយមួយចំនួនដែលរដ្ឋាភិបាលបាននឹងកំពុងប្រកាន់យក ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការព្រួយបារម្ភរបស់ EU ពាក់ព័ន្ធនឹងលំហនៃប្រជាធិបតេយ្យ សេរីភាពសង្គមស៊ីវិល សិទ្ធិការងារនិងបញ្ហាដីធ្លី»។
ប្រធានគ្រប់គ្រងផ្នែកអង្កេតនៅអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត ហៅសារនយោបាយនេះថា អាចជាការទាញទម្លាក់ជីវភាពពលរដ្ឋ ដោយថា បើស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សមិនត្រូវបានស្តារឡើងវិញ ដូចការជំរុញរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ អំណោយផលសេដ្ឋកិច្ច និងទីផ្សារការងារពីសហភាពអឺរ៉ុប និងអាមេរិកនឹងត្រូវបាត់បង់។
លោក អំ សំអាត បារម្ភថា ពេលនោះហើយ រដ្ឋាភិបាលនឹងមិនបានបំពេញកាតព្វកិច្ចធានាដល់សិទ្ធិរស់រានមានជីវិតរបស់ពលរដ្ឋដូចមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
លោកថា៖ «យើងជាសង្គមស៊ីវិលគ្រាន់តែសំណូមពរ ទី១ ត្រូវថ្លឹងថ្លែងគិតពីប្រយោជន៍ជាតិ ប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋជាធំ ហើយត្រូវគិតពីផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចជាតិជាធំ ពីព្រោះសេដ្ឋកិច្ចជាតិនេះ វាមានចរន្តធំណាស់សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក ហង្ស វិទូ មានប្រសាសន៍ថា ការបង្កើនកម្តៅការទូតជាមួយប្លុកលោកសេរី មានសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប ជាដើម លោកថា កម្ពុជាអាចនឹងខ្វះលទ្ធភាពប្រកួតប្រជែងជាមួយបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់ ។
អ្នកវិភាគវ័យក្មេងរូបនេះ វិភាគថា លក្ខខណ្ឌរបស់អឺរ៉ុបដែលទាមទារឲ្យប្រគល់សងអាសនៈឃុំ-សង្កាត់ ឲ្យទៅបក្សប្រឆាំងវិញ ជារឿងអាម៉ាស់សម្រាប់បក្សកាន់អំណាចប្រគល់សងវិញតាមការទាមទាររបស់អឺរ៉ុប។ លោកបន្តថា ការដែលអឺរ៉ុប ជំរុញឲ្យបោះឆ្នោតឡើងវិញ ដែលមានគណបក្សប្រឆាំងចូលរួម ក៏ជាក្តីបារម្ភរបស់បក្សកាន់អំណាចដែរ ព្រោះថា លទ្ធផលបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ និង២០១៧ ដែលបក្សប្រឆាំងកើនប្រជាប្រិយភាពជាបន្តបន្ទាប់ ជាសញ្ញាណភ័យខ្លាចរបស់បក្សកាន់អំណាច។
ប៉ុន្តែ លោក ហង្ស វិទូ វិភាគថា បើរដ្ឋាភិបាលគិតពីប្រយោជន៍ជាតិ ហើយតម្កល់ប្រយោជន៍ពលរដ្ឋជាតិពិតមែនដូចការអះអាងនោះ លោកផ្តល់ជាយោបល់ថា មិនគួឲ្យប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធបាត់បង់នោះទេ។
លោកថា៖ «បញ្ហាណាមួយដែលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ប្រយោជន៍ជាតិ រដ្ឋាភិបាលមិនអាចធ្វើការសម្រេចចិត្តដោយឯកឯងបានទេ។ អញ្ចឹង ពេលខ្លះ គេត្រូវបង្កើតនូវកម្មវិធីមួយ សួរយោបល់ពីប្រជាពលរដ្ឋ។ អញ្ចឹង បើសិនពលរដ្ឋសម្រេចថាយ៉ាងម៉េច យើងត្រូវធ្វើទៅតាមការសម្រេចចិត្តតាមមតិភាគច្រើនរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ មិនមែនគេបោះឆ្នោតឲ្យយើងធ្វើជាតំណាង យើងធ្វើអ្វីតាមចិត្តទេ អាហ្នឹង បើសិនជាយើងជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ យើងត្រូវធ្វើបែបហ្នឹង»។
សហភាពអឺរ៉ុបកំពុងដំណើរនីតីវិធីក្នុងការព្យួរ EBA ជាបណ្ដោះអាសន្នពីកម្ពុជា ក្រោយពីរកឃើញថា រដ្ឋាភិបាលបានបរាជ័យក្នុងការបំពេញកាតព្វកិច្ចក្រោមកិច្ចព្រៀមព្រៀង។
អង្គការសមាគមជិត៧០ កាលពីសប្តាហ៍មុន ក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម បង្ហាញការព្រួយបារម្ភពីវិធានការរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនេះ ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមបានលើកឡើងថា បាត់បង់ EBA នឹងជះឥទ្ធិពលជាអវិជ្ជមានដោយផ្ទាល់ និងប្រយោលដល់ជីវភាពរស់នៅ និងសុខមាលភាពរបស់ពលរដ្ឋ រួមទាំងការអភិវឌ្ឍនៅកម្ពុជាទាំងមូល។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលផ្តល់យោបល់ថា កម្ពុជាអាចគេចផុតពីស្ថានភាពដ៏អាក្រក់នេះបាន ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលប្រឹងប្រែងបំពេញកតាព្វកិច្ច អនុវត្តរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ខ្លួនឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ប្រកបដោយមានប្រសិទ្ធិភាព ជាពិសេសមាត្រា៣១។ គោរពធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ សេចក្តីប្រកាសជាសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស សន្ធិសញ្ញា និងអនុសញ្ញានានា ដែលកម្ពុជាបានផ្តល់សច្ចាប័នជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិ៕
